Elections 2023: the political plans for self-employed entrepreneurs
Aanstaande woensdag 22 november is het zover: de Tweede Kamerverkiezingen. Veel ondernemers weten allang wat ze gaan stemmen. Maar er zijn ook veel zelfstandigen die hun stempas al binnen hebben, maar nog geen idee hebben welk vakje ze rood gaan kleuren.
Natuurlijk is je keuze niet alleen zakelijk, maar als ondernemer ben je vast benieuwd hoe de politiek kijkt naar onderwerpen als belastingheffing, schijnzelfstandigheid of de arbeidsongeschiktheidsverzekering. In dit artikel zetten we aantal punten op een rij waar je als zelfstandige te maken hebt.
Belastingzaken
Arbeid minder belasten: dat is een speerpunten van meerdere partijen. Om er zo voor te zorgen dat werken loont, aangezien je meer overhoudt van het geld dat je verdient met werken.
En daar staat bij de meeste partijen een (extra) belasting op bijvoorbeeld vermogen of vervuiling tegenover.
BBB “Een extra (derde) schijf introduceren in de vennootschapsbelasting. In deze extra schijf worden winsten boven een bepaald bedrag extra belast.”
CU “We uniformeren de winstbelasting (VPB).” Daarnaast worden fiscale voordelen voor zzp’ers worden langzaam afgebouwd. Wel wordt het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) aangepast. Zo kan je als ondernemer met een werkende partner ook geholpen worden.
D66 D66 wil “belasting van arbeid verschuiven naar vervuiling, grondstoffen, natuurlijke bronnen en de uitstoot van schadelijke stoffen”. De zelfstandigenaftrek voor zzp’ers wil D66 omzetten in een urenvoordeel voor alle werkenden die meer dan drie dagen per week werken.
DENK “DENK erkent en waardeert de essentiële rol die het mkb speelt voor onze economie en samenleving. Daarom komen er wat ons betreft meer belastingvoordelen voor het mkb en gaan we fors snijden in belemmerende regelgeving.”
FVD De hoge vennootschapsbelasting (vpb-grens) moet verhoogd worden naar 1 miljoen euro. De zelfstandigenaftrek moet omhoog naar 15.000 euro. De btw moet weer omlaag naar 6% en 19%. Tot slot willen ze een belastingvrije voet van 30.000 euro voor elke werkende Nederlander.
SGP “We verhogen de belasting op milieu en grote bedrijven gaan meer afdragen. Om de werkgelegenheid en de economische groei te stimuleren moeten de lasten voor ondernemers (met name voor het midden- en kleinbedrijf) omlaag.”
SP SP wil de “kleinschaligheidsinvesteringsaftrek verhogen, zodat het mkb kan investeren in de toekomst”.
VOLT “We voorkomen dat het belasten van vermogen een excuus wordt om het eigen huis, het pensioen of mkb’ers te belasten. Want net zoals dat werken moet lonen, moet ook het resultaat van hard werken in de vorm van sparen, investeren en winst de moeite waard blijven.”
VVD “We schaffen alle toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten, vrijstellingen en werkgevers- en werknemerspremies af. Deze worden afgedekt door een aangepaste inkomstenbelasting en een nieuwe basistoelage als opmaat naar een universeel basisinkomen.”
Positie zelfstandigen zonder personeel
Begin dit jaar schreef het Financieel Dagblad dat Nederland 1,5 miljoen eenmanszaken telt. Het thema Schijnzelfstandigheid is in veel programma’s een belangrijk onderwerp. Als je schijnzelfstandig bent, laat je je inhuren als zzp’er, terwijl je eigenlijk niet voldoet aan de voorwaarden voor het ondernemerschap. Dit zien we vaak terug bij werknemers die ontslagen worden en weer als zzp'er worden ingehuurd. Maar ook de klussen die aangeboden worden via diverse platformen kunnen gezien worden als schijnzelfstandigheid.
CDA “De flexibilisering op de arbeidsmarkt is doorgeslagen. Te veel mensen werken als schijnzelfstandige, op onzekere oproepcontracten of hebben twee flexbanen nodig om fatsoenlijk rond te kunnen komen.”
CU “We zien te veel zzp’ers die ondernemer lijken, maar schijnzelfstandige zijn (al dan niet gedwongen). Zij zijn vaak onvoldoende beschermd tegen arbeidsongeschiktheid en bouwen vaak te weinig reserves op voor een goed pensioen.”
DENK “DENK wil dat een vast contract de norm wordt. Tegelijkertijd moeten we mensen die bewust kiezen voor een carrière als zzp’er collectieve zekerheden bieden om dat goed te kunnen doen.”
D66 “In lijn met het arbeidsmarktakkoord verkleinen we de verschillen in de fiscaliteit en de sociale zekerheid tussen verschillende vormen van werk om concurrentie op basis van arbeidsvoorwaarden te voorkomen.”
FvD FvD wil “onmiddellijke afschaffing van de wet DBA en een terugkeer naar een overzichtelijke en effectieve regeling vergelijkbaar met de VAR.”
GL-PvdA “Het werknemer-tenzij-principe wordt ingevoerd: iemand is in principe een werknemer en heeft recht op sociale zekerheid, tenzij wordt aangetoond dat iemand werkt als zelfstandig ondernemer.”
JA21 JA21 wil “duidelijke ondernemerscriteria om te bepalen of er sprake is van een werknemer of zelfstandig ondernemer”.
NSC “De bestaande Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) moet van tafel, omdat het stelsel om verkapte dienstverbanden tegen te gaan in de praktijk niet werkt. Er moeten heldere en meetbare criteria komen voor de relatie tussen zelfstandigen zonder personeel en hun opdrachtgevers. Deze criteria moeten zekerheid bieden voor alle betrokken partijen en handhaafbaar zijn voor toezichthoudende instanties (Belastingdienst, Arbeidsinspectie).”
PvdD “We bestrijden schijnzelfstandigheid en het dwingen van medewerkers om zzp’er te worden.”
SGP “Er moet nu eindelijk duidelijkheid komen over de vraag welke zzp’er een echte ondernemer is, en wie eigenlijk gewoon een werknemer is. Schijnzelfstandigheid moet worden tegengegaan, en daarvoor is het antwoord op deze vraag van groot belang. Dat kan via een heldere definitie of door het stellen van criteria. Daarnaast moeten (potentiële) zelfstandigen zonder personeel bewust gemaakt worden van de lusten én de lasten van het zzp-schap. Een zzp’er krijgt niet alleen ruimte om te ondernemen, hij of zij krijgt ook te maken met het risico op arbeidsongeschiktheid of inkomensterugval. Als (potentiële) zzp’ers meer oog hebben voor bijvoorbeeld de risico’s van het zzp-schap, kan voorkomen worden dat werknemers onbewust het zzp-schap inrollen. Zo kan uiteindelijk schijnzelfstandigheid voorkomen worden.”
SP “We voorkomen dat mensen gedwongen als zelfstandige aan de slag moeten, zoals in de bouw, de zorg of bij bedrijven als Uber. De handhaving hierop wordt flink opgeschroefd. Voor zzp’ers verbeteren we de sociale zekerheid, onder meer door het recht op een goed en betaalbaar pensioen en een betaalbare collectieve verzekering tegen arbeidsongeschiktheid.”
VOLT “Mensen zijn vrij om hun zelfstandigheid te behouden wanneer zij bewust kiezen voor het zzp-schap. Solidariteit is voor Volt het uitgangspunt. Elke zzp’er kan gebruikmaken van sociale voorzieningen, zoals de WW en andere uitkeringen. Zij moeten in ruil hiervoor een rechtvaardige bijdrage leveren, wat betekent dat ook zij premies moeten betalen.”
VVD “Schijnzelfstandigheid is een reëel probleem. Wie in alles een werknemer is, moet ook gewoon een arbeidscontract krijgen. We verduidelijken daarom de regels, waarbij evidente zzp’ers buiten schot blijven. Bij de handhaving richten we ons in eerste instantie op risicosectoren. We werken toe naar een aparte rechtsvorm voor zzp’ers, om iedere zelfstandige ondernemer op voorhand duidelijkheid te kunnen bieden.”
Pensioen
Als ondernemer ben jezelf verantwoordelijk voor je geldstroom, uitgavepatroon, investeringen en reserves. Een pensioen opbouwen is zodoende geen verplichting (in de meeste sectoren). Veel partijen willen zzp’ers wel stimuleren om aanvullend pensioen op te bouwen.
D66 “Samen met pensioenfondsen zorgen we ervoor dat ook zelfstandigen zich bij een passend pensioenfonds kunnen aansluiten en goede voorlichting kunnen krijgen over de keuzemogelijkheden die ze hebben.”
FvD FvD wil “zzp’ers niet dwingen om aan verplichte (pensioen)verzekeringen deel te nemen”.
GL-PvdA “Alle werkenden – tot een bepaald inkomen – gaan voortaan verplicht vanaf dag één pensioen opbouwen. Opdrachtgevers van zelfstandigen betalen daaraan mee, zodat ook zzp’ers een fatsoenlijk pensioen opbouwen.”
PvdD “Er komt een publieke voorziening voor arbeidsongeschiktheid en pensioen voor alle zelfstandigen, waar de opdrachtgevers aan meebetalen.”
PVV “Zelfstandigen zonder personeel gaan we niet pesten met nog meer regels en verplichtingen: we maken het voor hen mogelijk om betaalbaar en vrijwillig bij te verzekeren voor pensioen en arbeidsongeschiktheid.”
SGP “Zzp’ers houden keuzevrijheid. Verplichte pensioenopbouw via pensioenfondsen is onwenselijk. Zzp’ers moeten de ruimte krijgen om hun oudedagsvoorziening in te vullen via bijvoorbeeld een fonds, een eigen woning of via investeringen in de eigen onderneming. Zzp’ers die wel willen intekenen op een collectieve regeling moeten daarvoor de ruimte krijgen.”
SP “Voor ZZP’ers verbeteren we de sociale zekerheid, onder meer door het recht op een goed en betaalbaar pensioen en een betaalbare collectieve verzekering tegen arbeidsongeschiktheid.”
VOLT “Er zijn veel werkenden die geen pensioen opbouwen naast de AOW. Zij lopen groot risico om straks in armoede te vervallen of hun oude dag steeds verder uit te moeten stellen. Deze uitdaging pakken we aan door een basispensioen met een minimale premieafdracht te introduceren.”
VVD “Met de nieuwe pensioenwet breiden we de mogelijkheden voor zelfstandigen om fiscaal aantrekkelijk pensioen op te bouwen, uit. Als de experimenten voor zelfstandigen om direct bij een fonds pensioen op te bouwen succesvol zijn, komen we tot een permanente regeling. We zetten ons in voor een mogelijke regeling waarmee iedereen vermogen kan aanwenden om eenduidig vastgestelde pensioentekorten te herstellen.”
Overige standpunten
BBB “Het tarief van zzp’ers werkzaam in het publieke domein wordt gemaximeerd ten opzichte van het tarief van iemand in vaste dienst inclusief een reële opslag.”
“De overheid geeft zelf het goede voorbeeld door minder flexwerkers en zzp’ers in te huren en meer mensen een vast contract te geven.”
GL-PvdA “Voor werk dat geen onderdeel is van de organisatie of dat niet behoort tot de gewone werkzaamheden en waarvoor bijzondere kennis nodig is, kan een werkgever een zelfstandig contract aanbieden aan zzp’ers.”
“Zzp’ers worden beter beloond en beschermd. Er komen sectorale minimumtarieven voor zzp’ers, die minimaal gelijk zijn aan de volledige kosten van een werknemer in loondienst.”
“Publieke sector: Het huidige systeem dat zorgt voor een toename aan zzp’ers holt die solidariteit uit, verlaagt de solidariteit binnen organisaties, drijft de kosten op en verhoogt de werkdruk voor collega’s die wel in loondienst blijven werken. Daarom komt er een limiet aan de inzet van zzp’ers in deze sectoren."
JA21 JA21 wil “dat toekomstige wet- en regelgeving binnen het zzp-dossier uitvoerbaar en handhaafbaar is”.
VVD “Voor zzp’ers komen er meer mogelijkheden om eenvoudiger een hypotheek af te sluiten."
Alle standpunten uit de verkiezingsprogramma's zijn samengevat terug te vinden op de website van de Kamer van Koophandel. KVK is het belangrijkste platform rondom informatie, voorlichting en ondersteuning aan ondernemers. De input op deze pagina zodoende is direct overgenomen van een aantal artikelen van de KvK.